Nieuw: Uit de praktijk
1 mei 2012 – Het eerste stuk in “Uit de praktijk” in onze nieuwe outfit, of zoals u wilt beste lezer, op onze nieuwe website in nieuwe huisstijl.
Allereerst mijn dank aan de makers van onze nieuwe huisstijl, collega Bas Hagoort en zijn zoon Ivo met zijn bedrijf Digital Material, in samenwerking met Drukkerij Gianotten. Gelukkig herken ik na de veranderingen nog onze oude vertrouwde boom en daar ben ik erg blij mee. Ik zou me zonder of met een ingrijpende boomsoortwisseling behoorlijk ‘ontheemd’ gevoeld hebben en ik denk, samen met de mensen die al 20 jaren aan ons boompje gewend zijn. Het is natuurlijk even wennen, maar het voelt goed, dat iets modernere in een wat frissere kleurstelling!
Bijna als vanzelf breng ik in gedachten ons 20-jarig bestaan in relatie met de ontwikkelingen gedurende die periode in ons arbeidsdeskundig vakgebied. Hoe heeft het vak zich ontwikkeld en hoe is die ontwikkeling in organisatorische zin verlopen.
Alhoewel mijn arbeidsdeskundige loopbaan inmiddels 27 jaren geleden begon, ga ik proberen me te richten op een tijdspanne van ongeveer 20 jaren. Immers, daar hebben we het over.
Ik neem wellicht hier en daar een paar jaartjes speling. En dat neemt u, lezer, me vast niet kwalijk. Geen probleem toch, we komen immers uit een schattend vakgebied waarin het omgaan met enige tolerantie niet geheel vreemd is!
Het was tegen 1990 toen ik na 5 jaren besloot om de gedegen en professionele organisatie GMD te verlaten. Dat was een club met veel kennis op basis van onderzoek, die ook nog eens goed werd gedocumenteerd. De wat ouderen onder u herinneren zich vast nog de handboeken, de werklijnen en de agrarische professiogrammen, die nauwgezet werden geactualiseerd. Met souplesse werd tot dan toe ingespeeld op veranderingen in sociale zekerheidswetgeving. Een herkenbare club die ook ergens voor stond, vond ik. Niet dat alles goed en perfect was, maar ja …. met het verloop der jaren herinnert men zich vaak alleen maar de goede dingen.
Helaas werd tegen de jaren negentig zichtbaar, dat aan de stoelpoten van die onafhankelijke club werd gezaagd. De periode van gedogen van het bestaan van de GMD door de bedrijfsverenigingen leek eindig, de compromissen waren kennelijk op. Ja zag aankomen, dat onder de druk van veranderende organisatiewetgeving de GMD gedoemd was te verdwijnen. Jammer! Rond 1992 was de uitplaatsing van arbeidsdeskundigen naar GAK en toen nog enkele zelfadministrerende bedrijfsverenigingen een feit.
We zijn nu zo’n 20 jaren verder en een ontwikkeling naar het opnieuw bundelen van kennis en kunde tekent zich af.
Geachte lezer, wees gerust, het treft niet alleen ons vakgebied. Onze democratie zal ervoor zorgen dat alles wat de organisatie(graad) van onze samenleving raakt, van tijd tot tijd zal veranderen. Niet voor niets heeft zich een sterk markt voor verandermanagement ontwikkeld.
Gelukkig hebben onze eigen brancheorganisaties, de Nederlandse Vereniging van Arbeidsdeskundigen (NVvA) en de Stichting Register Arbeidsdeskundigen (SRA) de draad opgepakt om de verdere professionalisering en beroepsontwikkeling gestalte te geven. Een aantal jaren verliep dat moeizaam. Iedereen was druk met het zich aanpassen aan steeds veranderende organisatiemodellen en wetgeving, waaronder het verleggen van de verantwoordelijkheden voor financiële gevolgen van ziekte en ongeval gevolg naar werkgevers. Ook ondernemers dienden, na een kortstondig bestaan van de WAZ, het arbeidsongeschiktheidsrisico volledig zelf te gaan dragen en hun weg te zoeken naar verzekeraars die dat risico wilden dragen. Voor de private verzekeringsbranche ontstond een nieuwe markt. Inmiddels is men er daar druk mee om de producten rondom inkomensverzekeringen steeds maar weer aan te passen aan de wisselende wetgeving in de sfeer van werknemersverzekeringen en andere zich veranderende omstandigheden.
Vanzelfsprekend volgen arbeidsdeskundigen, en met name bureaus als het onze, de ontwikkelingen. Dit in een zich sterk ontwikkelende private markt. Door de verlegging van verantwoordelijkheden bij inkomensverlies door arbeidsongeschiktheid, is de vraag naar arbeidsdeskundige adviezen en begeleiding sterk toegenomen. Wij hebben daar in geïnvesteerd en zijn in staat om de diverse vragers in de markt van adviezen te voorzien, zoals daar zijn: verzekeringsmaatschappijen; advocatuur; werkgevers en werknemers; gemeenten in het kader van de WWB en de nieuwkomer de WWnV. Voor de arbeidsdeskundige betekenen deze ontwikkelingen ook een gigantische verandering. Was men overwegend een generalist die zich in alle richtingen van het vak wilde blijven ontwikkelen, de markt vraagt om meer specialisatie en daarmee specialisten. Kern van de zaak blijft echter dat arbeidsdeskundige zijn kennis op het terrein van arbeid en gezondheid en afwegen van belasting en belastbaarheid – de aloude terminologie – als hoofdlijn van zijn handelen zal moeten blijven zien. Op dat terrein zal de arbeidsdeskundige zich moeten blijven ontwikkelen. Een keiharde noodzaak lijkt mij!
Ik wens u, geachte lezer, veel leesplezier bij het lezen van de columns die u in deze nieuwe rubriek zult gaan aantreffen.
Ton van Summeren
